Doc'Moments

Informatie- en documentatieberoepen worden vandaag vooral getroffen door een fenomeen, dat meer en meer algemeen bekend staat als infobesitas. Geconfronteerd met de ongecontroleerde verspreiding van informatie, kunnen monitoringtools worden aangepast voor het filteren en afslanken van de informatiestroom. Na het kort schetsen van de verschillende fasen van de attendering en de historisch-geografische context, presenteert de spreker het recept en de voordelen van een attendering, aangepast aan de behoeften. Een recept gekruid met praktische tips om deelnemers de mogelijkheid te geven de principes van hun ideale attendering op te bouwen.

Gespecialiseerd in juridische attendering, is Michèle Orban consultant en trainer in informatiebewaking. Ze is algemeen secretaris van de ABD-BVD en ze heeft ook het genoegen les te geven aan de Haute Ecole Groupe “ICHEC – ISFSC” en aan de Haute Ecole Bruxelles Brabant (IESSID).

Download (FR)

Mediacrisis begrijpen en beheren

Meer dan ooit worden organisaties vandaag de dag blootgesteld aan crises en in het bijzonder aan mediacrises.
De technologische afhankelijkheid, de bezorgdheid van bedrijven en instellingen in de openbare ruimte, de ontwikkeling van digitale media en in het bijzonder de wijziging van de mediatijd hebben de neiging om het risico op crisis te vergroten. Hoe ontwikkelt en verspreidt een crisis zich in de media en in het bijzonder in de sociale media? Hoe anticipeert men op crisisfactoren? Hoe kan men zich voorbereiden op een crisis Dit zijn de punten die we op deze Doc’Moment zullen bespreken.
Pr. Elise Le Moing – Maas is Professor en onderzoekster, voorzitter van de afdeling Relations Publiques van het Institut des Hautes Études des Communications Sociales (IHECS).
Nicolas Vanderbiest is oprichter en operationeel directeur van het bureau Saper Vedere, een communicatiebureau gespecialiseerd in sociale netwerkanalyse, gevoelige communicatie en crisiscommunicatie.


download (FR)

Fake news: geruchten en geruis op het internet

Julien Lecomte, master en geaggregeerde in Informatie en communicatie, auteur van Médias : influence, pouvoir et fiabilité en medeauteur van Médias et informations : 40 activités pédagogiques pour le secondaire. Hij schrijft ook voor zijn website Philomedia.be en is gasthoogleraar aan het IHECS.

Desinformatie, nepnieuws, fake news… Er bestaan meerdere termen voor het verspreiden van valse, verdraaide of ideologisch getinte informatie.

Onzekerheid over de betrouwbaarheid van een document is niets nieuws. Tegenwoordig wordt er echter veel content verspreid die overduidelijk vals is, met telkens heel wat aandacht in de pers en de politiek. Daarom dient het probleem zich vandaag met vernieuwde kracht aan.

Tijdens deze conferentie bekijken we de sociale en emotionele dynamieken achter de verspreiding van fake news. Zouden leugens een probleem vormen als niemand ze zou geloven en doorvertellen? De belangrijkste factor in het verbruik of de verspreiding van een bericht is inderdaad niet altijd de waarachtigheid ervan. We overlopen enkele werkwijzen in de communicatiewereld, die niet altijd stroken met de “goede praktijken” van informatie en documentatie.

Welke plaats kunnen informatie- en documentatieprofessionals in deze context innemen of zelfs opeisen? Hoe kunnen we het “natuurlijke” gebruik verzoenen met een “gecontroleerde”, deskundige aanpak? Hoe kunnen we werken aan de vaardigheden die we nodig hebben voor de kritische evaluatie van informatie?

 

Een namiddag op ontdekking in de documentatie en zoekinstrumenten of de valorisatiemiddelen van de collecties van het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij (CegeSoma) en de Dienst Archief Oorlogsslachtoffers (AOS)

Het Navorsings- en Studiecentrum voor de Geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog werd opgericht in december 1967. Het huidige CegeSoma werd in januari 2016 in het Rijksarchief geïntegreerd als 4de Operationele Directie en is een referentie-instelling voor de studie van België en zijn buurlanden in de 20ste eeuw, vooral vanuit het perspectief van beide wereldoorlogen.

De opdracht van het CegeSoma is het verzamelen, bewaren, bestuderen en ter beschikking stellen van archief en documentatie over de politieke, sociale, culturele en economische spanningen en breuken in de voorbije eeuw.

Naast het beheer van archiefcollecties, boeken, tijdschriften, foto’s, affiches, geluids- en audiovisuele documenten doet het centrum academisch en publiekshistorisch onderzoek.

Het CegeSoma organiseert studiedagen en nationale en internationale colloquia en publiceert regelmatig wetenschappelijke werken, een geïllustreerd wetenschappelijk tijdschrift (het Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis) en een maandelijkse Newsletter.

De collecties van de Dienst Archief Oorlogsslachtoffers, die opgericht werd na de Tweede Wereldoorlog en geïntegreerd werd in het Rijksarchief op 1 januari 2018, vullen die van het CegeSoma op een opmerkelijke manier aan. De twee diensten bevinden zich in hetzelfde gebouw en hebben de intentie om een zo goed mogelijk antwoord te bieden op de uitdagingen van de toekomst.

Sprekers:

* Mathieu Roeges, historicus, onderzoeker (UGESCO project) in het CegeSoma
* Alain Colignon, historicus, verantwoordelijke van de Bibliotheek van het CegeSoma
* Chantal Kesteloot, historicus, verantwoordelijke publieksgeschiedenis van het CegeSoma
* Alexandra Matagne, historicus, diensthoofd in AOS
* Gert De Prins, historicus, diensthoofd in AOS

* Voorstelling van het CegeSoma en de AOS, van hun collecties en zoekinstrumenten, vragen en antwoorden
* Geleid bezoek van de bibliotheek en de archiefbewaarplaatsen

Het documenteren van podiumkunsten, ephemera

Podiumkunsten duren slechts de tijd die de voorstelling in beslag neemt. Nadien resten ons enkel herinneringen. “Godzijdank blijft onze kunst niet. We voegen tenminste niets toe aan het rommeltje van de musea” schrijft toneelmeester Peter Brook. Desondanks sloven documentalisten, bibliothecarissen en archivarissen zich uit om deze kunstrichting te documenteren en er de sporen van te bewaren… Dit Doc’Moment zal gewijd zijn aan een beter begrip van deze onderneming, die, omwille van haar specificiteit, bijzondere vragen stelt voor het beroep van documentalist.
Komen onder meer aan bod: documentatie met promodoeleinden, de problematiek van het verzamelen van filmopnames, het vervaardigen van instrumenten om theater- en dansgezelschappen aan te moedigen zelf hun creaties te documenteren, het bewaren van archieven,…

Programma:

Hieronder bevinden u zich de presentaties:

  • Sporen en herinneringen van theaterpraktijken en dramaturgie door Francoise Lamoureux, informatie- en kennismanagement specialist (Centre de documentation Théâtre de La Bellone)
    Voorstelling van het project van La Bellone, een plaats voor onderzoek en reflectie, of, met andere woorden, een instrument voor dramaturgie dat bestemd is voor de gemeenschap van de sector podiumkunsten. Voorstelling van de collecties en diensten die aangeboden worden door het documentatiecentrum om het project te ondersteunen door documenten en sporen te bewaren die verband houden met het onderzoek en de studie van toneelpraktijken en dramaturgie. Françoise Lamoureux is sinds vijftien jaar gespecialiseerd in informatie- en kennismanagement in verschillende sectoren waaronder die van de podiumkunsten. Ze heeft verschillende toepassingen voor informatiemanagement (web, databanken) ontwikkeld en beheerd en ze heeft ook relevante informatie geanalyseerd, samengevat, gecatalogeerd en verspreid naar diverse doelgroepen toe, via intranet, door nieuwsbrieven of discussiegroepen.

    Downloaden (FR)

  • TRACKS: Toolbox & Richtlijnen voor Archief- & Collectiezorg in de Kunstensector, door Bart Magnus, PACKED vzw (Expertisecentrum Digitaal Erfgoed)

    TRACKS (Toolbox & Richtlijnen voor Archief- & Collectiezorg in de Kunstensector) kwam er op initiatief van de Vlaamse overheid om de kunstensector te informeren en te begeleiden bij de zorg voor hun archief en collecties. Als samenwerkingsverband tussen verschillende partners met uiteenlopende expertise resulteert TRACKS zowel in een informatieve website (www.projecttracks.be) als in een afgestemde dienstverlening voor de sector. Bart Magnus werkt bij PACKED vzw (Expertisecentrum Digitaal Erfgoed). Via het samenwerkingsplatform TRACKS ondersteunt hij de kunstensector bij digitale aspecten van archief- en collectiezorg. Verder werkt hij met erfgoed- en kunstenorganisaties aan trajecten op Wikimediaplatformen. Voordien was hij werkzaam bij Kunstenpunt als hoofd podiumdocumentatie.

    Downloaden(NL)

  • Theater archiveren en hoe de sporen bewaren van ephemera door Vincent Radermecker (historicus-archivaris), Kosta Siskakis (gespecialiseerd archivaris voor het beheer van foto’s en digitalisering) en Dominique Dewind (documentalist-archivaris en lesgeefster), afdeling Theater van het AML (Archives et Musée de la Littérature).

    Het AML (Archives & Musée de la littérature) heeft tot doel de archieven te bewaren over literatuur en drama, en bij uitbreiding ook die m.b.t. het podium. Tegenover de moeilijkheid om een objectief beeld te geven van een opvoering uit het verleden, o.m. omdat het theater een levende kunstvorm is die de gedeelde aanwezigheid van acteurs en publiek veronderstelt, probeert de afdeling theater een veelheid aan sporen samen te brengen: diverse archieven, foto’s, opnames, maquettes, getuigenissen, feitelijke informatie… Vincent Radermecker (historicus-archivaris), Kosta Siskakis (gespecialiseerd archivaris voor het beheer van foto’s en digitalisering) et Dominique Dewind (documentalist-archivaris en lesgeefster) werken alle drie samen in de afdeling Theater van het AML (Archives et Musée de la Littérature).

    Downlaoden (FR)

  • Audiovisueel patrimonium in De Munt door Sybille Wallemacq, medewerkster voor de audiovisuele archieven in de Koninklijke Muntschouwburg.

    • De identificatie, digitalisering, het bewaren en de toegankelijkheid van het audiovisueel patrimonium van de Koninklijke Muntschouwburg maken deel uit van de grote projecten waar de dienst archieven vandaag mee bezig is. Wat zijn de specificiteiten van dit patrimonium? Welke weg heeft de Munt afgelegd in het beheer van dit patrimonium? Tussen theorie en praktijk deelt de Munt zijn ervaring. Sybille Wallemacq is medewerkster voor de audiovisuele archieven in de Koninklijke Muntschouwburg en gediplomeerd master in de kunstgeschiedenis, richting hedendaagse kunst van de Université Libre de Bruxelles. Zij werkt meer in het bijzonder op het digitaal bewaren van archieven. De complexiteit van het audiovisueel patrimonium interesseert haar en voedt dagelijks haar nieuwsgierigheid: de verscheidenheid aan formaten, dragers, technologieën…

    Downloaden (FR)

Documentalisten, bibliothecarissen: iedereen ondernemer?

Elke informatieprofessional herkent zich in dit beroep om verschillende redenen (liefde voor het vak, link met het publiek, dienstverlening …) en een sterke verbondenheid met de branche. De creatieve kant is ook een aantrekkelijke factor, omdat, zelfs als het beroep ‘gereguleerd’ is en de eigen normen en standaarden volgt, is het – nog steeds – mogelijk om te creëren, uit te vinden en te vernieuwen. Het beroep staat dus dicht bij ondernemerschap: wanneer beleidsmedewerkers en managers praten over winst, rentabiliteit, rendement op investering, praten informatieprofessionals over “een positieve terugkeer naar de maatschappij.” Naast traditionele diensten van een bibliotheek, is er ruimte voor een reeks diensten en documentaire of informatiediensten die nuttig of zelfs essentieel zijn voor de samenleving. De commerciële en non-profitsector zijn aanvullend.

Sprekers:
Clotilde Vaissaire-Agard, consultant en trainer in informatie-documentatie (CF2ID), uitgever (KLOG edities). Website: https://www.editionsklog.com/
Jean-Philippe Accart, directeur Bibliotheek en Archieven, Ecole hôtelière de Lausanne (Zwitserland), auteur, docent. Website:https://www.jpaccart.ch/

U kunnen hun presentatie hieronder donwloaden

Download (FR)

Normalisatie ten dienst van strategieën voor elektronische archivering

Voor consumenten betekent conformiteit met een norm dat een product of dienst bepaalde eigenschappen rond veiligheid, kwaliteit, gebruiksvriendelijkheid of milieu bezit.
Informatiebeheer vindt binnen normalisatie ook een referentiekader. Hoe zorg je ervoor dat je het juiste type en de juiste hoeveelheid informatie beheert op een doordachte manier?

Johan Haelterman (Bureau voor Normalisatie – NBN) stelde ons voor een inleiding tot de normalisatie. Wat zijn normen? Hoe worden ze ontwikkeld?
Wat is de toegevoegde waarde van normen voor instellingen en bedrijven?
Download (NL)

Laurence Maroye (Vrije Universiteit van Brussels – ISO TC46/SC11) stelde ons een presentation voor over normalisatie en informatiebeheer. Hoe kunnen normen instellingen en privébedrijven helpen om informatie efficiënt en wettelijk te beheren? Wat is de toegevoegde waarde van normen binnen information governance?

Download (FR)

Het gebruik van persartikelen door documentalisten

Dorien Taeymans, Associate, Liedekerke Wolters Waelbroeck Kirkpatrick
Bernard Vanbrabant, Chargé de cours à l’Université de Liège en Of-Counsel, Liedekerke Wolters Waelbroeck Kirkpatrick
De leeszaal Kranten en hedendaagse media van de Koninklijke Bibliotheek heeft een renovatie ondergaan. Bij deze gelegenheid bekeken we de huidige relaties tussen pers en auteursrecht . Wat kunnen we in onze professionele omgeving nog doen met informatie en documenten van een persbron? Verschilt hun behandeling naargelang ze afkomstig zijn van een papieren of een digitale bron en naargelang de bedrijfsactiviteit of de organisatie waarvoor we werken?

Twee specialisten in intellectuele eigendom en nieuwe technologieën inleden het probleem en beantwoordden onze vragen.

Hier is hun presentatie:

Download (NL)

Het KIK werd in 1948 opgericht en is één van de 10 wetenschappelijke instellingen onder de bevoegdheid van de Federale Minister voor Wetenschapsbeleid. Het staat in voor de inventarisatie, wetenschappelijke studie, conservatie en valorisatie van het artistieke en culturele patrimonium van het land, en heeft een opdracht van zowel onderzoek als dienstverlening. Het vormt een uniek instrument voor de ontsluiting van het roerende en onroerende patrimonium van ons land.

Drie departementen verenigen kunsthistorici, fotografen, chemici, fysici en conservatoren-restaurateurs. Door de confrontatie van hun bevindingen kunnen relevante gegevens worden samengebracht en werken vanuit verschillende invalshoeken worden bestudeerd: hun samenstelling, evolutie, de veroudering van de gebruikte materialen en de middelen om dit tegen te gaan. Elke restauratiebehandeling is gebaseerd op een dergelijke diepgaande voorstudie.

De specialisten verstrekken advies aan onderzoekers, eigenaars van openbare collecties en privé-verzamelaars. Het Instituut stelt ook een indrukwekkende, pas vernieuwde infotheek ter beschikking van het publiek. De infotheek, die bestaat uit: de fototheek, met meer dan één miljoen fotografische en technische opnamen, de wetenschappelijke bibliotheek die is toegespitst op de items die in de instelling worden bestudeerd, en de archieven van de wetenschappelijke dossiers.

Tijdens het bezoek krijgen de deelnemers de gelegenheid de restauratieateliers, labo’s, wetebschappelijke beeldvorming te ontdekken en natuurlijk ook de infotheek, archieven en digitaliseringscel.

Plaats: Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK)

Download (NL)

Audiovisuele archieven (of ze nu historisch of actueel zijn) zijn een essentieel element geworden in de wereld van de documentatie. Daarom nodigt de dienst archieven van de RTBF ons uit om hen een bezoek te brengen en kennis te maken met hun archieffaciliteiten en samen na te denken over de verwerking van documenten en de valorisatie van deze archieven.

Xavier Jacques-Jourion, hoofd van het informatiebeheer en van de archieven bij de RTBF, vertelde ons over de ambities en uitdagingen van zijn dienst.

Plaats: Radio-télévision belge de la Fédération Wallonie-Bruxelles